Η εντεινόμενη στρατιωτική συνεργασία μεταξύ της Ανατολικής Λιβύης και του Πακιστάν συνιστά μια εξέλιξη που ξεπερνά κατά πολύ τα στενά όρια ενός διμερούς εξοπλιστικού ανοίγματος. Πρόκειται για μια σιωπηλή αλλά ουσιαστική μετατόπιση ισχύος, με άμεσες προεκτάσεις τόσο για τη Λιβύη όσο και για την Ανατολική Μεσόγειο.

Σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες από διεθνείς πηγές ασφαλείας, δυνάμεις που πρόσκεινται στον στρατάρχη Χαλίφα Χάφταρ έχουν ενισχύσει τις επαφές τους με το Πακιστάν, με αντικείμενο την προμήθεια στρατιωτικού υλικού, τεχνογνωσίας και υποστήριξης. Το Πακιστάν, μια χώρα με ανεπτυγμένη αμυντική βιομηχανία και μακρά εμπειρία σε ασύμμετρα περιβάλλοντα επιχειρήσεων, εμφανίζεται ως νέος αλλά καθόλου τυχαίος παίκτης στο λιβυκό πεδίο.

Η εξέλιξη αυτή αποκτά ιδιαίτερη σημασία εάν εξεταστεί στο πλαίσιο των ήδη υφιστάμενων ισορροπιών. Η Ανατολική Λιβύη, υπό τον έλεγχο του Χάφταρ, αναζητά εδώ και καιρό τρόπους αυτονόμησης από τις δυτικές πιέσεις και διαφοροποίησης των πηγών στρατιωτικής υποστήριξης. Το Πακιστάν, από την πλευρά του, επιδιώκει την εξαγωγή αμυντικού υλικού και επιρροής, αξιοποιώντας τις σχέσεις του με χώρες που βρίσκονται εκτός του στενού δυτικού πλαισίου.

Η πακιστανική αμυντική βιομηχανία διαθέτει ένα ευρύ φάσμα συστημάτων – από ελαφρά και μεσαία όπλα έως UAV, συστήματα επιτήρησης και εκπαίδευση προσωπικού. Η μεταφορά τέτοιων δυνατοτήτων σε ένα ήδη εύφλεκτο περιβάλλον, όπως η Λιβύη, δεν αποτελεί απλή εμπορική πράξη. Ενισχύει στρατιωτικά έναν δρώντα σε μια χώρα που παραμένει θεσμικά κατακερματισμένη και πολιτικά εύθραυστη.

Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει το γεγονός ότι η πακιστανική εμπλοκή δεν εμφανίζεται αποκομμένη από το ευρύτερο περιφερειακό πλαίσιο. Το Πακιστάν διατηρεί στενές στρατηγικές σχέσεις με την Τουρκία, τόσο σε επίπεδο εξοπλισμών όσο και σε επίπεδο στρατιωτικής συνεργασίας. Η παράμετρος αυτή δημιουργεί εύλογα ερωτήματα για το κατά πόσο η ενίσχυση του Χάφταρ λειτουργεί συμπληρωματικά ή ανταγωνιστικά προς την τουρκική παρουσία στη Δυτική Λιβύη.

Σε κάθε περίπτωση, η Λιβύη εξελίσσεται εκ νέου σε πεδίο έμμεσου ανταγωνισμού τρίτων χωρών, με δρώντες που δεν εμφανίζονται πάντα στο προσκήνιο. Η είσοδος του Πακιστάν προσθέτει έναν ακόμη κρίκο σε μια αλυσίδα εξωτερικών παρεμβάσεων που περιλαμβάνει περιφερειακές και διεθνείς δυνάμεις, καθιστώντας τη σταθεροποίηση της χώρας ακόμη πιο σύνθετη.

Για την Ελλάδα, οι εξελίξεις αυτές δεν είναι απομακρυσμένες. Η Ανατολική Λιβύη βρίσκεται σε άμεση γεωγραφική γειτνίαση με την ελληνική θαλάσσια ζώνη ενδιαφέροντος, ενώ κάθε μεταβολή στο στρατιωτικό ισοζύγιο της Λιβύης επηρεάζει έμμεσα το περιβάλλον ασφάλειας της Ανατολικής Μεσογείου. Η ενίσχυση στρατιωτικών δυνατοτήτων χωρίς θεσμικό πλαίσιο και διεθνή έλεγχο ενέχει τον κίνδυνο νέων αποσταθεροποιητικών δυναμικών.

Το κρίσιμο στοιχείο δεν είναι μόνο ποιος εξοπλίζει ποιον, αλλά πώς αυτές οι κινήσεις εντάσσονται σε ένα ευρύτερο πλέγμα συμμαχιών, ανταγωνισμών και σιωπηρών συνεννοήσεων. Η περίπτωση Λιβύης–Πακιστάν καταδεικνύει ότι η περιοχή εισέρχεται σε μια φάση όπου οι παραδοσιακές γραμμές επιρροής θολώνουν και νέοι παίκτες διεκδικούν ρόλο.

Σε αυτό το περιβάλλον, η προσεκτική παρακολούθηση, η θεσμική ανάλυση και η έγκαιρη ανάγνωση των εξελίξεων καθίστανται απαραίτητες. Η Λιβύη δεν αποτελεί μόνο εσωτερικό της πρόβλημα. Αποτελεί καθρέφτη των ευρύτερων γεωπολιτικών μετατοπίσεων που διαμορφώνουν την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο.

---

Γεώργιος Παπασημάκης