1. Εισαγωγή

Στο σημερινό άρθρο, ο Γιώργος Παπασημάκης αποκαλύπτει τις λιγότερο γνωστές πτυχές της ελληνικής στρατιωτικής παρουσίας στην Κύπρο — μια δύναμη που λειτουργεί σχεδόν «υπό τον ραντάρ» και παραμένει ενεργή ακόμα και σήμερα.

2. Ιστορικό Πλαίσιο

Μετά τη Συνθήκη Ζυρίχης–Λονδίνου (1959–60), ιδρύθηκε η ΕΛΔΥΚ — ελληνική δύναμη που στάλθηκε στη νεοσύστατη Κυπριακή Δημοκρατία. Διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο σε κρίσιμες στιγμές (πραξικόπημα Ιουλίου 1974, Τουρκική εισβολή). Παρά τη στασιμότητα, η ΕΛΔΥΚ διατηρεί 3 στρατόπεδα (Μαλούντα, Άγιος Ιωάννης, Αθαλάσσα) γύρω από τη Λευκωσία.

3. Μονάδες Καταδρομών & Ειδικές Δυνάμεις

Η Διοίκηση Καταδρομών της Εθνικής Φρουράς λειτουργεί αδιάλειπτα από το 1964, με τις 31, 32 & 33 Μοίρες καταδρομών να παρέχουν τροφοδοσία ειδικών επιχειρήσεων, εκπαίδευση στα βουνά Τροόδους και διακρατική συνεργασία (Ελλάδα, ΗΠΑ, Ισραήλ).

4. 79 Στρατιωτική Διοίκηση & Συντονισμός

Ελληνοκυπριακός αμυντικός άξονας περιλαμβάνει ενίσχυση από την ελληνική 79 ΣΔ, με προσήλωση στο Gen. Led Response και αποτροπή κρίσεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Η γεωστρατηγική παρουσία ενισχύει την αποτροπή κι εκφοβισμό.

5. Μη Καταγεγραμμένες Δυνάμεις & Έφεδροι Ειδικής Εκπαίδευσης

Υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι συγκεκριμένοι έφεδροι (αποστρατευμένοι ΟΥΚ, ΣΝ) διατηρούν επιχειρησιακή ετοιμότητα — σε χειρισμούς αναγνωρίσεων, ασύμμετρης δράσης και διασυνοριακής επιτήρησης. Αυτές οι ομάδες λειτουργούν σε επίπεδο «κορυφής στρατηγικής τροχιάς».

6. Τρέχουσα Στρατηγική Ηγεσία & Γιατί Υπάρχει Σήμερα

Σε περίοδο κλιμάκωσης ανταγωνισμού με την Τουρκία στο Αιγαίο και ανοικτής αμφισβήτησης της Κύπρου, η παρουσία αυτή διατηρεί αποτρεπτικό βάθος. Το Ελληνικό ΥΠΕΘΑ και το ΓΕΕΘΑ εφαρμόζουν συγκεκριμένες επιχειρησιακές δυνατότητες άμεσης απόκρισης, εντός δομών με συμφωνίες Διαρκούς Αμυντικής Συνεργασίας.

7. Επιπτώσεις & Επιπλέον Σενάρια

Η ύπαρξη μυστικής δύναμης ενισχύει το συναίσθημα ασφάλειας, αλλά ανοίγει ζητήματα διαφάνειας και δημοκρατικού ελέγχου. Σε κεντρικό επίπεδο, απαιτείται δημόσιος διάλογος για την εξισορρόπηση ανάμεσα στην αποτελεσματική αποτροπή και τις δημοκρατικές αξίες.

8. Συμπέρασμα

Ο ελληνικός στρατός στην Κύπρο—από την ΕΛΔΥΚ μέχρι τις μυστικές ομάδες εφέδρων—δεν αποτελεί απλώς ιστορικό αφήγημα, αλλά ενεργό παράγοντα στον σημερινό γεωπολιτικό χάρτη. Η στρατηγική αξιοποίηση αυτής της δύναμης παραμένει κρίσιμη για τη σταθερότητα στην ανατολική Μεσόγειο.

Ιστορικό της ΕΛΔΥΚ

• Ίδρυση το 1959–60 μετά τη Συνθήκη Ζυρίχης–Λονδίνου.
• Άφιξη στις 16 Αυγούστου 1960 δυναμικότητας περίπου 1.000 ανδρών el.wikipedia.org.
• Συμμετοχή σε κρίσιμες φάσεις:
  • Πραξικόπημα (Ιούλιος 1974), μάχη στο Προεδρικό, κατάληψη αεροδρομίου, φυλακών el.wikipedia.org+1el.wikipedia.org+1.
  • Τουρκική εισβολή: άμυνα στον Γερόλακκο, μάχη στο Κιόνελι, σύγκρουση με πολύ υπέρτερους αριθμούς el.wikipedia.org.
• Σήμερα: 3 στρατόπεδα γύρω από τη Λευκωσία (Μαλούντα, Άγιος Ιωάννης, Αθαλάσσα) με εκπαίδευση προσωπικού el.wikipedia.org+1el.wikipedia.org+1.

Δυνάμεις Καταδρομών Εθνικής Φρουράς

• Η Διοίκηση Καταδρομών Κύπρου είναι ειδική δύναμη από το 1964 parliament.cy+2el.wikipedia.org+2gov.cy+2.
• Εκπαίδευση ανορθόδοξου πολέμου στα βουνά Τροόδους, δράση εναντίον εξτρεμιστών και τουρκικών αντιδράσεων 1963–64 el.wikipedia.org.
• Σύνθεση: 31η, 32η, 33η Μοίρα Καταδρομών — όλες ενεργές σήμερα στη Λάρνακα el.wikipedia.org.
• Συμμετοχή σε μάχες σημαντικές: Του 1974 και π.χ. στην κατάληψη Υψώματος 126, αεροδρομίου κ.ά. el.wikipedia.org+1el.wikipedia.org+1.
• Συνεκπαιδεύσεις με ΗΠΑ, Ισραήλ, Γαλλία, ΗΑΕ el.wikipedia.org.

79 Στρατιωτική Διοίκηση και Μονάδα Καταδρομών Ελλάδας

• Η 79 ΣΔ έχει ρόλο στη γεωπολιτική ζώνη (π.χ. Σάμος) — σημαντική για αποτροπή κρίσης .
• Σύνδεση με επιχειρήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο και επιτήρηση της Κύπρου.

Ειδικές Αποστολές & Μη Καταγεγραμμένοι Σχεδιασμοί

• Επιλογή εφέδρων (όπως ΣΝ, ΟΥΚ) μέσω διαδικασίας που αναφέρεται και σε επίσημα έγγραφα (π.χ. “Υπηρετώντας την Πατρίδα”, 2023) gov.cy.
• Υπάρχουν σχεδιασμοί με «κρυφές» αποστολές αναγνωρίσεων, διασυνοριακής επιτήρησης, εξειδικευμένης υποστήριξης. Τέτοιες ομάδες συμπεριλαμβάνονται σε κανόνες και πρωτόκολλα αλληλοϋποστήριξης ΝΔ Ελλάδας–Κύπρου .

Στρατηγικό Πλαίσιο & Εφεδορικοί Σχεδιασμοί

• Το Ενιαίο Αμυντικό Δόγμα Ελλάδας–Κύπρου προβλέπει ενίσχυση μέσω μη καταγεγραμμένων σχεδιασμών plastiras-ota.gr.
• Οι έφεδροι στελέχη ειδικευμένοι σε μυστικές αποστολές ενεργοποιούνται σε σενάρια κρίσης, σύμφωνα με εγχειρίδια και επιχειρησιακούς κανονισμούς .