Τη Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024 τελέστηκε δοξολογία στον Καθολικό Ναό του Παναγίου Τάφου, για τη βοήθεια του Θεού στην απελευθέρωση του έθνους μας από τη Γερμανική και Ιταλική Κατοχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και ως φόρο τιμής στους μαχόμενους ήρωες του Έθνους μας. και προσευχή για την ανάπαυση των ψυχών όλων των θυμάτων αυτής της δοκιμασίας.

Της Δοξολογίας προέστη ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος, μαζί με τους Αρχιερείς του Παναγίου Τάφου, Ιερομόναχους και διακόνους, με προσευχητική συμμετοχή μοναχών και μοναχών και μελών της Ελληνικής Ενορίας.

Τη Δοξολογία τίμησαν ιδιαίτερα ο Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος στα Ιεροσόλυμα κ. Δημήτριος Αγγελοσόπουλος και το προσωπικό του Γενικού Προξενείου της Ελλάδας.

Μετά τη Δοξολογία στην αίθουσα του Πατριαρχείου μίλησε ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος με την εξής προσφώνηση:
«Ο Εξοχότατε Γενικός Πρόξενος της Ελλάδος κ. Δημήτριος Αγγελοσόπουλος,

Αγαπητοί Άγιοι Πατέρες και Αδελφοί,

Αγαπητοί εν Χριστώ αδελφοί και αδελφές,

Η σημερινή επέτειος του «Όχι» στις 28 Οκτωβρίου 1940, αποτελεί ορόσημο όχι μόνο στην ιστορία του Ελληνικού Έθνους αλλά όλων των εθνών που συμμετείχαν στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο λαός θαύμασε τον ηρωισμό των Ελλήνων ενάντια στις ισχυρές στρατιωτικές δυνάμεις του ναζισμού και του φασισμού.

Η 28η Οκτωβρίου 1940 δεν ήταν ένας απλός πόλεμος. Ήταν ένας τιτάνιος αγώνας και μια υπεράνθρωπη αντίσταση των Ελλήνων ενάντια στους αδιάλλακτους υπερασπιστές της ελευθερίας τους. Ήταν ένας αγώνας αυτοθυσίας για την υπεράσπιση της εθνικής εδαφικής ακεραιότητας, της ανεξαρτησίας και των ηθικών αξιών εκείνων των οποίων η γενεσιουργός αιτία είναι η πίστη στον σταυρωμένο και αναστημένο Χριστό. «Ευχαριστούμε όμως τον Θεό, που μας δίνει τη νίκη μέσω του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού» (Α’ Κορ. 15, 57), κηρύττει ο Άγιος Παύλος.

Γι’ αυτό, η Μετριότητά μας, συνοδευόμενη από τα σεβαστά και αξιότιμα ​​μέλη της Παναγίας μας Αδελφότητας καθώς και ευλαβή τέκνα του χριστιανικού μας ποιμνίου, μετέβη στον Ιερό Ναό του Παναγίου Τάφου και πρόσφερε ευχαριστήρια δοξολογία στον Άγιο Τριαδικό Θεό μας, «ο οποίος μόνος κάνει μεγάλα θαύματα» (Ψαλμός 136,4) στο έθνος μας.

Επιπλέον, προσευχηθήκαμε για την αιώνια μνήμη και την ευλογημένη ανάπαυση των ψυχών των Πατέρων και των αδελφών μας που πολέμησαν για την πίστη και την πατρίδα μας και έπεσαν ένδοξα στα πεδία των μαχών.

Το έπος του 1940 παραμένει ανεξίτηλο στη σύγχρονη ιστορία της ανθρωπότητας, γιατί απέδειξε, από μια άποψη, το υπερβολικό μέγεθος της δύναμης της πίστης στον Θεό της δικαιοσύνης, σύμφωνα με τον Άγιο Ιωάννη τον Θεολόγο: «Είσαι δίκαιος, Κύριε , που τέχνη, και απόβλητο, και θα είναι» (Αποκ. 16, 5). αφετέρου, η βλασφημία του ανθρώπου που παρομοιάστηκε με τα ανόητα θηρία, σύμφωνα με τον Προφήτη Ησαΐα: «Επειδή η ημέρα του Κυρίου των δυνάμεων θα είναι σε κάθε υπερήφανο και υπερήφανο, και σε κάθε έναν που είναι ανυψώθηκε» (Ησ. 2, 12).

Το λέμε αυτό γιατί η βλασφημία του ναζισμού και του φασισμού ενάντια στις θεϊκές άφθαρτες αξίες, καθώς και στο ανθρώπινο πρόσωπο, επανεμφανίζεται από τα πριγκιπάτα και τις αρχές της εποχής μας, μεταμορφωμένη σε λεγόμενη πρόοδο και απελευθέρωση: «Δεν είναι σπουδαίο αν και οι λειτουργοί μεταμορφώνονται ως λειτουργοί της δικαιοσύνης» (Β’ Κορ. 11, 15), κηρύττει ο Άγιος Παύλος.

Η 28η Οκτωβρίου 1940 είναι η σημαντική φωνή μέσω της οποίας το ελληνοχριστιανικό και ελληνορθόδοξο φρόνημα (Rum Orthodox) εισήχθη όχι μόνο στην ελληνική επικράτεια αλλά και στον αντίστοιχο ελληνισμό. Αυτή η νοοτροπία αναφέρεται στην ομολογία πίστεως στον Θεό της δικαιοσύνης και της ειρήνης, τον Υιό του Θεού, τον Κύριό μας Ιησού Χριστό και την Παναγιώτατη Μητέρα Του, την Παναγία Θεοτόκο Μαρία.

Αξιοσημείωτη είναι επίσης η αναγνωρισμένη συμβολή της Εκκλησίας στον ιερό αγώνα για την πίστη και την πατρίδα μας ενάντια στους εισβολείς του βαρβαρικού άξονα λόγω της ενεργού συμμετοχής των ανώτερων και κατώτερων κληρικών και στρατιωτικών ιερέων, των οποίων το φλογερό και πατριωτικό κήρυγμα εν Χριστώ ενέπνευσε και ενίσχυσε. το μαχητικό πνεύμα των Ελλήνων πολεμιστών. Περιττό να πούμε ότι ανάμεσα στους ηρωικά πεσόντες αγωνιστές είναι και οι αναρίθμητοι ιερείς που εκτελέστηκαν με μαρτύριο.

Η σημερινή εκδήλωση της επετείου του ένδοξου έπους του 1940 γιορτάζεται σε μια εποχή που η περιοχή μας στη Μέση Ανατολή δοκιμάζεται σκληρά από πολέμους και βίαιες συγκρούσεις. Και αυτό, σε βάρος του «Ευαγγελίου της ειρήνης» (Εφεσ. 6:15) του Χριστού που έκανε ειρήνη μέσω του αίματος του σταυρού Του, «έχοντας κάνει ειρήνη με το αίμα του σταυρού του, για να συμφιλιώσει τα πάντα με ίδιος; δι’ αυτόν, λέγω, είτε είναι πράγματα στη γη είτε στον ουρανό» (Κολ. 1,20), σύμφωνα με τον σοφό Παύλο.

Εμείς, φύλακες και λειτουργοί των ιερών ναών των μαρτυριών του «Ευαγγελίου της ειρήνης», προσευχόμαστε «Αυτός ο Κύριος της ειρήνης να μας δώσει ειρήνη με όλα τα πράγματα και με όλους τους τρόπους» (Πρβλ. Β’ Θεσ. 3:16). .

Οι ψυχές των πεσόντων στον πόλεμο του 1940 μαρτυρικών αδελφών και πατέρων μας, μας καλούν σε εγρήγορση και διατήρηση της ιερής κληρονομιάς της ελληνορθόδοξης πίστης και παράδοσής μας, «γνωρίζοντας ότι σε αυτό είμαστε καλεσμένοι, ότι πρέπει να κληρονομήσουμε μια ευλογία. ” (Πρβλ. Α’ Πέτρου 3,9) κατά τον Απόστολο Πέτρο.

Τελειώνοντας, ας αναφωνήσουμε:

Ζήτω το «Όχι» της 28ης Οκτωβρίου 1940!

Ζήτω η ευσεβής φυλή των Ρωμιών Ορθοδόξων!

Ζήτω η Ελλάδα!

Ζήτω η Αδελφότητα του Παναγίου Τάφου μας!

Και ο Γενικός Πρόξενος μέσω της παρακάτω διεύθυνσής του:
«Μακαριώτατε,

Σεβασμιώτατοι,

Σεβαστοί πατέρες και μέλη της Αδελφότητας του Παναγίου Τάφου,

Αγαπητοί συμπατριώτες και φίλοι,

Είναι πολύτιμο προνόμιο να συμμετέχω στη σημερινή Δοξολογία στον Ιερό Ναό του Παναγίου Τάφου, προς τιμήν της επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940. Προς τιμήν αυτών που αφιερώθηκαν στον ευγενέστερο αγώνα και θυσιάστηκαν για την ελευθερία και τα ιδανικά των Ελλήνων, αλλά και για τις πανανθρώπινες αξίες που διαχρονικά συνδέθηκαν με τη λάμψη του ονόματος της Ελλάδας.

Σαν σήμερα, πριν από 84 χρόνια, οι φλόγες του τρομερού Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που έκαιγαν ήδη την Ευρώπη, τη Βόρεια Αφρική και την Άπω Ανατολή, έφτασαν τώρα στο κατώφλι της Ελλάδας. Τις πρώτες, σκοτεινές ώρες εκείνης της ημέρας, που έμελλε να γραφτεί με χρυσά γράμματα στην Ιστορία, η Ελλάδα έλαβε ένα αδυσώπητο τελεσίγραφο από μια από τις πανίσχυρες δυνάμεις του Άξονα, που είχε ήδη υποτάξει μεγάλο μέρος της ηπειρωτικής Ευρώπης.

Κοιτάζοντας πίσω εκείνες τις στιγμές, όπως τις διηγούνται όσοι τις έζησαν, συγκλονίζεται κανείς από τη δραματική τους διάσταση. Στις δέκα και τρεις το πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940, ένα αυτοκίνητο με διπλωματικές πινακίδες σταμάτησε μπροστά σε μια μάλλον δωρική κατοικία, στην Κηφισιά. Μπορεί κανείς να το επισκεφτεί ακόμα και σήμερα. Το αυτοκίνητο ανήκε στον Πρέσβη της Ιταλίας και η κατοικία στον Πρωθυπουργό της Ελλάδας. Ξαφνιασμένος, ο φρουρός χτύπησε το ηλεκτρικό κουδούνι από την επιφυλακή του για να ειδοποιήσει. Όλοι στο σπίτι κοιμόντουσαν. Ξυπνώντας τελικά, ο Πρωθυπουργός, σαστισμένος από το ασυνήθιστο της ώρας, κατέβηκε στον κήπο. Αναγνωρίζοντας τον επισκέπτη του, κατάλαβε. Η Ιστορία για άλλη μια φορά κάλεσε την Ελλάδα να μετρηθεί.

Ο Πρωθυπουργός κάλεσε τον Πρέσβη να μπει μέσα. Κάθισαν σε ένα πολύ απλό σαλόνι. Η σύντομη συνομιλία που ακολούθησε καταγράφεται με αναλυτικό και δραματικό τρόπο στα απομνημονεύματα του Ιταλού Πρέσβη. Το τελεσίγραφο που έδωσε απαιτούσε να επιτραπεί στις ιταλικές στρατιωτικές δυνάμεις να εισέλθουν στην Ελλάδα και να καταλάβουν διάφορα απροσδιόριστα σημεία στρατηγικής σημασίας. Ισοδυναμούσε με απαίτηση της Ελλάδας να αποποιηθεί την ανεξαρτησία και την κυριαρχία της. Σιωπηλός, ο Έλληνας πρωθυπουργός διάβασε προσεκτικά την ανακοίνωση. Και με απόλυτη σταθερότητα παρατήρησε ότι σήμαινε πόλεμος, αρνούμενος να εξετάσει οποιαδήποτε άλλη επιλογή, παρά την επιμονή του συνομιλητή του. Τέλος, ο Πρωθυπουργός συνόδευσε τον Πρέσβη στην έξοδο και τον αποχαιρέτησε λέγοντάς του μόνο «Είσαι ο πιο δυνατός» σαν να εκτιμούσε απλώς τον αγώνα που επρόκειτο να ξεκινήσει. Στα απομνημονεύματά του, ο Πρέσβης καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, εκείνη την εποχή, μισούσε το επάγγελμά του. Και υποκλίθηκε με σεβασμό στον γέρο που στάθηκε μπροστά του, ο οποίος, την ύψιστη ώρα της κρίσεως, είχε εκφράσει με νηφαλιότητα και αξιοπρέπεια τη βούληση του έθνους του να επιλέξει τον δρόμο της θυσίας από τον δρόμο της ατιμίας.

Για την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία της χώρας μας, δεν υπήρχε αμφιβολία ότι, αν η Ελλάδα βρισκόταν σε πόλεμο με ένα μέλος του Άξονα, αργά ή γρήγορα θα έπρεπε να αντιμετωπίσει τη συνδυασμένη συντριπτική δύναμη όλων αυτών. Το κατάλαβε και ο ελληνικός λαός. Κι όμως, παρά την τεράστια διαφορά ισχύος, ποτέ δεν εξετάστηκε σοβαρά να παραιτηθεί από την ανεξαρτησία και τα δικαιώματά της. Η είδηση ​​της έναρξης του πολέμου έγινε δεκτή με υπερηφάνεια, αυτοπεποίθηση, με αποφασιστικότητα να υπερασπιστεί την Πατρίδα. Η ατμόσφαιρα περιγράφεται εύγλωττα από τον Άγγελο Τερζάκη, στα «Ελληνικά Χρονικά»: «Το έθνος είχε αποκοιμηθεί αλλιώς χθες το βράδυ, αλλιώς ξυπνούσε τώρα… Και όλοι, οι πιο ταπεινοί, ένιωσαν να ξυπνά μέσα του μια επίγνωση που έχουν περάσει τρεις χιλιάδες χρόνια. τον φώναζε με το όνομά του για να τους δικαιολογήσει, να τους υπερασπιστεί. Η ιστορία έπαψε να είναι λόγια σχολικών βιβλίων και τελετουργικών ομιλιών, έγινε πράξη ζωής… Η επιλογή της μοίρας ήταν βαριά, αλλά για αυτό η τιμή ήταν πολύ μεγάλη». Άκρατος ενθουσιασμός και στα ελληνικά χωριά. Στην Κωνσταντινούπολη, στην Κύπρο, στην Αίγυπτο και εδώ στην Ιερουσαλήμ, Έλληνες στρατεύσιμοι και εθελοντές παρουσιάστηκαν στις προξενικές αρχές, ζητώντας να πάνε στην Ελλάδα για να πολεμήσουν. Η γενναιότητα με την οποία εκφράστηκε η απόλυτη άρνηση στο βάναυσο αίτημα της υποταγής έγινε παγκόσμιο παράδειγμα και άλλαξε το ήθος του Πολέμου.

Σε μια δύσκολη στιγμή, σε μια εποχή ιστορικής κρίσης και της γυμνής αλήθειας, που δεν καλύπτεται με δικαιολογίες και ρητορικές μεθοδεύσεις, η Ελλάδα και οι πολίτες της, αντιμέτωποι με την πιο δυσμενή και δυσοίωνη πραγματικότητα, επέλεξαν χωρίς δισταγμό τον δύσκολο δρόμο της αξιοπρέπειας και της τιμής. . Αυτό είναι το απόλυτο νόημα της σημερινής γιορτής. Γι’ αυτό και στην Ελλάδα, ίσως μόνη ανάμεσα σε όλες τις χώρες του κόσμου, γιορτάζουμε την επέτειο της ημέρας που μπήκε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο αμυνόμενος, παρά τις οδυνηρές δοκιμασίες που υπέστη στη συνέχεια.

Υπάρχει, ωστόσο, ένα ακόμη σημαντικό μάθημα από τη σημερινή επέτειο. Δεν ήταν μόνο η υψηλή γνώμη και η προσήλωση στις αρχές της που επέτρεψαν στην Ελλάδα να γράψει νέες λαμπρές σελίδες στην ιστορία της και να φανεί αντάξιος του αιώνιου παραδείγματός της στον αγώνα για ελευθερία. Ήταν και η ψύχραιμη και συστηματική προετοιμασία που είχε προηγηθεί, δεδομένης της αναστάτωσης που πλησίαζε. Μπαίνοντας στον πόλεμο, η Ελλάδα ήταν μικρότερη, φτωχότερη και πιο αδύναμη από τον αντίπαλο, τραυματισμένη από τη Μικρασιατική Καταστροφή και από την εσωτερική πολιτική αναταραχή. Δεν ήταν όμως απροετοίμαστο. Το προηγούμενο διάστημα η χώρα με όλες τις δυνάμεις που είχε στη διάθεσή της προετοιμαζόταν απέναντι στον κίνδυνο, ανασυγκρότησε τις ένοπλες δυνάμεις της και ετοίμαζε ένα υποδειγματικό σχέδιο ταχείας επιστράτευσης. Τους μήνες πριν από την έναρξη του πολέμου αντιμετώπισε τις κλιμακούμενες προκλήσεις των αντιπάλων της με λεπτούς διπλωματικούς χειρισμούς, που έφτασαν στο αποκορύφωμά τους με τον τορπιλισμό του ελληνικού πολεμικού πλοίου «Έλλη» στο λιμάνι της Τήνου, στις 15 Αυγούστου 1940. Για να είναι στην καλύτερη δυνατή θέση όταν ερχόταν η ώρα του αγώνα.

Αυτό το μάθημα είναι επίσης σημαντικό καθώς συνεχίζουμε να διανύουμε μια νέα περίοδο διεθνών αναταραχών και προκλήσεων. Καθώς γιορτάζαμε την ίδια μέρα πέρυσι, η φονική σύγκρουση στη Γάζα ήταν στην τρίτη της εβδομάδα. Ένα χρόνο μετά, όχι μόνο συνεχίζεται αλλά έχει εξαπλωθεί και στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτή τη δύσκολη εποχή, έχουμε δοκιμαστεί με κινδύνους, ανασφάλεια και απώλειες. Στη Γάζα, το μοναστήρι του Αγίου Πορφυρίου εξακολουθεί να είναι αποκλεισμένο, αλλά παρέχει στέγη, στέγαση και τροφή σε εκατοντάδες αμάχους. Θα συνεχίσουμε να περνάμε μαζί αυτή τη δοκιμασία και η υποστήριξη της Ελλάδας θα παραμείνει ακλόνητη.

Μπροστά σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες και μέχρι να επιστρέψει η Ειρήνη, ας συνεχίσουμε να ακολουθούμε τα σημερινά μαθήματα, ενότητα, ομοψυχία, οργανωμένη συνεργασία και προετοιμασία και πάνω απ’ όλα προσήλωση στις αρχές και τις αξίες μας, που παραμένουν εξίσου ασφαλείς οδηγοί σήμερα, έτσι ακριβώς πρωί της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Χρόνια πολλά. Ζήτω η Ελλάδα».

Πηγή: Πατριαρχείο Ιεροσολύμων